Za lakši pokret
Problemi sa zglobovima među populacijom srednjeg i starijeg životnog doba, čini se, sve su češći. Prema statističkim podacima, bolovi u zglobovima i mišićima jedan su od najčešćih razloga poseta lekaru.
Zglobovi, zajedno sa kostima i mišićima, čine sistem koji telu pruža stabilnost i zaštitu i omogućava pokret. Prema poslednjim podacima, više od 80% odraslih osoba stalno ili povremeno pati od bolova i upala u zglobovima i mišićima zbog čega im i uobičajeni, svakodnevni pokreti mogu predstavljati veliki problem. Najčešći uzrok su reumatske bolesti, osteoartritis, sportske povrede, smanjena fizička aktivnost, kao i povećana telesna težina. Bol u kolenu je najčešća, zatim bol u ramenu i kuku, ali neprijatna bol može da zahvatiti bilo koji deo tijela, od ramena do gležnja. Sa godinama zglobovi bole sve jače i češće.
Kako bismo sprečili ili ublažili takve tegobe, potrebno je na vreme promeniti životne navike, tj. uticati na faktore koje možemo promeniti.
Korisno je uraditi ponešto i u mladosti, kako bi u poznim godinama zadržali lak korak. Izuzetno je važna fizička aktivnost, koja je danas zbog prirode posla poprilično zapostavljena. Veliki deo populacije danononoćno je pred ekranom računara ili, u trenucima odmora od svakodnevnog užurbanog radnog ritma, prikovan za fotelju pred televizorom.
Hodanje, plivanje, planinarenje, trčanje, ples, vežbanje u teretani su fizičke aktivnosti koje, u zavisnosti od afiniteta pojedinca, mogu biti korisne u prevenciji tegoba vezanih uz lokomotorni sustav u kasnijem dobu. Održava se pokretljivost zglobova i povećava zaštita od različitih deformacija.
Starenje stanovništva ističe se kao glavni razlog sve češćih problema sa zglobovima. Naime, sa produženjem životnog veka povećava se učestalost svih degenerativnih bolesti pa tako i bolesti zglobova. Bržem starenju i propadanju zglobova doprinose i loše životne navike današnje populacije. Tu je i povećana telesna težina, koja se ne sme zanemariti kao bitan faktor rizika. Višak kilograma dodatno je opterećenje za zglobove, pa su gojazne osobe češće podložne degenerativnim promenama i povredama zglobova.
Pored fizičke aktivnosti, potrebno je obratiti pažnju i na način ishrane koji neće dovesti do gomilanja prekomernih kilograma. Namirnice poput svežeg voća, povrća, namirnice bogate vlaknima, kao i ishrana u vidu više manjih kvalitetnih obroka tokom dana pomoći će u ostvarenju željene i primerene telesne težine, a time i manjeg opterećenja zglobova.
Kao najčešći hronični poremećaj zglobova javlja se osteoartritis ili artroza zglobova, a pogađa više od 75% odraslih osoba starijih od 65 godina. Žene oboljevaju češće nego muškarci. Glavna karakteristika ove bolesti je stanjivanje, odnosno propadanje zglobne hrskavice tokom godina. Osteoartritis napreduje polako; najčešće su zahvaćeni zglobovi šake, kolena i kuka, a napredovanjem bolesti, osim bola, dolazi do ukočenosti, otečenosti i smanjene pokretljvosti zglobova.
Osteoartritis se, nažalost, ne može potpuno izlečiti, ali se može usporiti njegovo napredovanje i poboljšati kvalitet života bolesnika. Osnovne preporuke su već gore navedena redovita fizička aktivnost, primerena stanju bolesnika i godinama, redukcija prekomerne telesne težine uz zdrav način ishrane, fizikalna terapija i, po potrebi, protivupalni lekovi i analgetici. Kao krajnja metoda primenjuje se operativno lečenje, tj. ugrađivanje veštačkih zglobova.
Uz ove standardne preporuke, danas se u svetu, ali i kod nas, sve više pažnje posvećuje nutritivnom pristupu osteoartritisu, tačnije primeni prirodnih supstanci, u obliku dodataka prehrani.
Tako na primer vitamin C doprinosi normalnom stvaranju kolagena za normalnu funkciju hrskavice i kostiju, a mangan doprinosi normalnom stvaranju vezivnog tkiva.
